དྲྭ་ཐོག་ནས་བོད་བསྒྱུར། ༡

དྲྭ་ཐོག་ནས་བོད་བསྒྱུར་ཞེས་པ་འདི་ནི། ཕྲན་གྱིས་དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༥ བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༧ ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ནས་སྔ་དགོང་ལས་ཞོར་དང་གུང་གསེང་ཁག་ལ་ཐད་ཀར་བསྒྱུར་འགོ་བཙུགས་པའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡིན། ལས་རིམ་འདི་ག་ཚོད་བར་འགྲོ་ཐུབ་མིན་མི་ཤེས། འོན་ཀྱང་གཅིག་ནས་དབྱིན་བོད་ཡིག་སྒྱུར་ལ་དགའ་མོས་ཡོད་མཁན་ཚོར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་སྲིད་པ་དང་། གཉིས་ནས་དབྱིན་བོད་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཚོས་མཚོན་ཀློག་པ་རྣམ་པས་ཕྲན་གྱི་འགྱུར་ལ་གཟིགས་ཏེ། ལེགས་བཅོས་དགོངས་འཆར་ཐད་ཀར་གནང་ཐུབ་པར་བརྟེན་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་སེམས་བཞིན་ཡོད། བསྒྱུར་གཞི་ནི་བོད་ཀྱི་དེང་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན། བོད་འགྱུར་རྣམས་རགས་ཟིན་ཡིན་པས། གཞན་དུ་ལུང་འདྲེན་པ་དང་དཔྱད་གཞིར་སྤྱོད་པ། པར་སྐྲུན་བྱེད་པ། དྲྭ་ལམ་གཞན་དུ་འདྲེན་བཀོད་བྱེད་པ་སོགས་མ་གནང་རོགས།  ཆུང་ཚེ་རིང་པས། གུས་འདུད་དང་བཅས།

Introduction

Tibetan Society on the Eve of  Incorporation into China

Political systems have ideologies that summarize and rationalize their basic premises. In Tibet, society and government were based on a value system in which religious goals and activities were paramount. The Tibetan state as headed by the Dalai Lama was founded in the mid-seventeenth century after decades of bitter sectarian conflict. The new theocratic government saw its mission as the support and enhancement of Buddhism, particularly its own “yellow hat” (or Gelugpa) sect. Tibetans conceived of this as a system of “religion and government joined together” (tib. chösi nyiden), because the ruler, the Dalai Lama, was an incarnation of the Bodhisattva Avaloketisvara, and monks served alongside laymen to administer the country. Moreover, beginning in the eighteenth century, the regents who ruled during the dalai lamas’ minorities were also incarnate lamas. Tibetans considered their country unique because of this “dual system” of government. The depth of this belief was conveyed in a letter the Tibetan government sent to Chiang Kai-shek in 1946: “There are many great nations on this earth who have achieved unprecedented wealth and might, but there is only one nation which is dedicated to the well-being of humanity in the world and that is the religious land of Tibet which cherishes a joint spiritual and temporal system.”1

ངོ་སྤྲོད།

རྒྱ་ནག་དང་མཉམ་སྡེབ་མ་བྱས་གོང་གི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས།

ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་དུ་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་པ་དེས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་དེའི་རྨང་གཞི་ཁག་རིགས་འགྲོས་དང་མཐུན་པར་བསྒྱུར་གྱི་ཡོད། བོད་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དང་སྲིད་གཞུང་ནི། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་བྱེད་སྒོ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པར་བརྩི་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་རྨང་གཞིར་བྱས་ཏེ་གྲུབ་ཅིང་། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་དབུ་འཁྲིད་པའི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ལོ་རབས་ཁ་ཤས་རིང་གྲུབ་མཐའི་འཐབ་རྩོད་དྲག་པོ་བྱས་རྗེས་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་བཙུགས་པ་ཞིག་རེད། བླ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོང་བའི་སྲིད་གཞུང་གསར་པ་འདིས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་རང་བསྟན་ཞྭ་སེར་རིང་ལུགས་(དགེ་ལུགས་པ་)ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པར་བརྩི་ཡི་ཡོད། བོད་མི་ཚོས་སྲིད་གཞུང་འདིའི་མངའ་བདག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་རྣམ་སྤྲུལ་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ཡིན་པར་མ་ཟད། སེར་མོ་བ་ཚོས་ཀྱང་སྐྱ་བོ་དང་མཉམ་དུ་ཡུལ་ཁམས་སྐྱོང་གི་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ལམ་ལུགས་འདི་“ཆོས་སྲིད་གཉིས་ལྡན་”ཞིག་ཏུ་བརྩི་ཞིང་། དེའི་ཐོག་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དགུང་ན་མ་སོན་པའི་དུས་ཡུན་རིང་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཚབ་རྣམས་ཀྱང་བླ་སྤྲུལ་རེད། སྲིད་གཞུང་ལ་“ལུགས་གཉིས་”འདི་ལྡན་པའི་ཆ་ནས་བོད་མི་ཚོས་རང་གི་ཡུལ་གྲུ་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གཏིང་ཟབ་པའི་ཡིད་ཆེས་འདི་ནི་བོད་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༦ ལོར་ཇཱང་ཅའེ་ཧྲེ་ལ་བཏང་བའི་ཡི་གེ་ཞིག་གིས་མཚོན་གྱི་ཡོད། ཡི་གེ་དེའི་ནང་“ས་སྟེང་འདིར་རྒྱུ་འབྱོར་བ་དང་དཔུང་སྟོབས་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་མང་ཡང་། གླིང་འདིའི་སྐྱེ་འགྲོའི་བདེ་རྩ་ལ་བརྩོན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བོད་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཞིང་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཡིན་”ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ༡